Skip to main content

Masterclass Wegbermen Lelystad ‘Landschappelijke inpassing energieplantages’

10 november 2015

Fossiele brandstoffen raken langzaamaan op, ze zorgen voor geopolitieke instabiliteit en versnellen de opwarming van de aarde. In Nederland is de transitie naar 16% hernieuwbare energie in 2023 ingezet. In deze energietransitie speelt houtige biomassa een belangrijke rol, niet alleen voor energieopwekking maar ook als grondstof in de opkomende biobased economy. De vraag naar houtige biomassa stijgt momenteel snel. Internationale scenariostudies voorspellen op termijn zelfs een tekort aan hout. Er gaan steeds meer stemmen op om binnen Nederland onze eigen biomassa te telen in energieplantages van bijvoorbeeld snelgroeiende boomsoorten als wilg, populier en els. 

De transitie naar hernieuwbare energie heeft ook impact op de ruimtelijke inrichting van Nederland. Het actuele maatschappelijk debat over de plaatsing van windmolens laat zien dat dit niet zonder slag of stoot gaat. Ook energieplantages zullen impact hebben op het landschap. Om een goede ruimtelijke inpassing van energieplantages te stimuleren is Probos in samenwerking met H+N+S landschapsarchitecten gestart met het project ‘energieplantages als ontwerpopgave’. Binnen dit project worden instrumentaria ontwikkeld zoals een locatiewijzer voor energieplantages. Daarnaast worden er vier masterclasses georganiseerd waarbij voor uiteenlopende casussen (gebieden) ontwerpen worden gemaakt voor energieplantages in uiteenlopende settings en functiecombinaties. In de masterclasses worden ontwerpers en terreinbeheerders uitgedaagd om te komen tot inspirerende en functionele ontwerpen.

Masterclasses
Het doel van de masterclasses is tweeledig. Ten eerste moeten de masterclasses inspirerende ontwerpschetsen opleveren voor de inpassing en aanleg van energieplantages in de gebieden. De verwachting is dat er zo vanuit verschillende ontwerpfilosofieën en voor verschillende uitgangssituaties een breed scala aan oplossingen zal ontstaan voor de landschappelijke inpassing en het ontwerp van energieplantages. De meest aansprekende ontwerpschetsen worden na de masterclasses nog nabewerkt richting definitief ontwerp. Ten tweede zijn de masterclasses bedoeld om de deelnemers kennis te laten maken met het begrip energieplantages en de verschillende ontwerpbouwstenen die hier mee samenhangen, zodat zij deze kennis kunnen meenemen in hun dagelijks werk.

De volgende masterclasses zijn gepland:

Casus Wegbermen Lelystad - 30 maart 2016
In en rondom Lelystad liggen vele tientallen hectares restgronden en openbaar groen die in potentie beschikbaar zijn voor andere doeleinden, zoals de teelt van biomassa. Bovendien zijn er lokaal diverse afzetkanalen voor houtige biomassa, zoals de Nuon Centrale en de verwarmingsinstallaties van Zwembad de Koploper en het Bio Science Centre van Wageningen UR. Ook in de regio zijn er diverse glastuinbouwers die hun kassen met hout verwarmen. Kortom, rondom Lelystad lijken diverse kansen te liggen om lokale teelt én afzet van biomassa vorm te geven. Eén van de potentiële restgronden zijn de brede wegbermen in het buitengebied van Lelystad. De gemeente biedt deze bermen aan als proeflocatie voor de aanleg van biomassaplantages. De grote vraag is echter hoe de aanleg van biomassaplantages in dit van oudsher open gebied moet worden ingevuld? Hoe ga je bovendien om met verkeersveiligheid (op- en aanrijzicht) en de aanwezige infrastructuur, zoals fietspaden, kabels en leidingen en sloten? Kortom genoeg uitdagingen voor ontwerpers om tijdens een masterclass mee aan de slag te gaan.

Programma  
9:15 uur Ontvangst met koffie/thee
9:30 uur Opening, agenda en toelichting op het project door Martijn Boosten (Probos)
9:40 uur Kennismaking en voorstellen deelnemers
9:55 uur Kansen voor biomassateelt op restgronden Lelystad’ door Gert Kolstee (initiatiefnemer)
10:05 uur ‘Karakteristieken en verschijningsvormen energieplantages’ door Martijn Boosten (Probos)
10:25 uur ‘Energieplantages als ontwerpopgave’ door Marijne Beenhakker (H+N+S)
10.45 uur Toelichting op de casus wegbermen ‘Uitdagingen voor het ontwerp’ door Martijn Boosten (Probos) & Jan Meijerink (gemeente Lelystad)
11.05 uur Terreinbezoek (lopend)
12:15 uur Lunch
13.15 uur Vormen ontwerpteams en uitleg werkwijze
13:30 uur Schetsen en uitwerken in groepen
15:15 uur Presentatie schetsen per groep en discussie
16:15 uur Afsluiting & Toelichting op vervolgstappen
16.30 uur Einde

E20160330 lelystad

Praktische info
Aan elke masterclass nemen naar verwachting 15 á 20 personen deel. De doelgroep bestaat uit ontwerpers (landschapsarchitecten), de terreineigenaren en andere (lokale) stakeholders. 

Bent u geïnteresseerd om aan de masterclasses deel te nemen, dan kunt zich inschrijven via het aanmeldformulier.
Aan deelname zijn geen kosten verbonden.

In de casus Lelystad wordt samengewerkt met de volgende partijen:

E20160330 logos

Het project ‘energieplantages als ontwerpopgave’ wordt mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. E20160216 stimuleringsfonds


Marijne Beenhakker